Nguyên nhân trẻ bị viêm tai giữa và cách điều trị

Khi trẻ bị viêm tai giữa, nếu không được phát hiện và điều trị kịp thời, bệnh có thể dẫn đến các biến chứng nguy hiểm như thủng màng nhĩ, mất thính lực hay viêm tai mãn tính. Bài viết này sẽ giúp các bậc phụ huynh hiểu rõ nguyên nhân và cách điều trị khi trẻ bị viêm tai giữa.

1. Viêm tai giữa là 

Viêm tai giữa là tình trạng nhiễm trùng ở phần tai giữa, khu vực nằm ngay sau màng nhĩ. Tai giữa có nhiệm vụ dẫn truyền âm thanh từ ngoài vào, và khi bị viêm, khu vực này bị tích tụ dịch mủ do vi khuẩn hoặc virus gây ra.

Trẻ bị viêm tai giữa

Viêm tai giữa là một trong những bệnh lý phổ biến ở trẻ nhỏ, đặc biệt là trong độ tuổi từ 6 tháng đến 3 tuổi. Viêm tai giữa bao gồm viêm tai giữa cấp tính (AOM) và viêm tai giữa ứ dịch (OME) (còn được gọi là viêm tai giữa thanh dịch). Mặc dù hai tình trạng này có liên quan chặt chẽ với nhau nhưng viêm tai giữa cấp tính và viêm tai giữa ứ dịch là hai tình trạng bệnh khác nhau.

2. Nguyên Nhân Trẻ Bị Viêm Tai Giữa

Viêm tai giữa ở trẻ thường xảy ra do nhiều yếu tố khác nhau. Dưới đây là một số nguyên nhân phổ biến nhất:

• Cấu trúc tai chưa hoàn thiện: Ở trẻ nhỏ, ống tai ngắn và hẹp hơn so với người lớn, dẫn đến dịch và chất nhầy dễ bị ứ đọng trong tai giữa, tạo môi trường thuận lợi cho vi khuẩn phát triển. Chính vì vậy, trẻ bị viêm tai giữa thường dễ gặp hơn trong giai đoạn phát triển đầu đời.

Cấu trúc tai của trẻ chưa hoàn thiện

• Nhiễm khuẩn từ các bệnh đường hô hấp: Nhiễm khuẩn đường hô hấp trên như viêm họng, viêm mũi, cảm cúm thường là yếu tố dẫn đến viêm tai giữa. Các vi khuẩn từ mũi, họng dễ dàng lan lên tai giữa qua vòi nhĩ, gây ra nhiễm trùng.
• Yếu tố môi trường: Môi trường sống ô nhiễm, trẻ thường xuyên tiếp xúc với khói thuốc lá hoặc sống trong điều kiện không khí không đảm bảo vệ sinh cũng là một trong những nguyên nhân làm tăng nguy cơ trẻ bị viêm tai giữa.
• Hệ miễn dịch yếu: Hệ miễn dịch của trẻ nhỏ còn non yếu, nên khả năng chống lại các tác nhân gây bệnh kém hơn. Điều này làm cho trẻ dễ mắc các bệnh nhiễm trùng, trong đó có viêm tai giữa.
• Cho bú không đúng tư thế: Cho trẻ bú bình hoặc bú mẹ khi trẻ nằm ngửa có thể khiến sữa chảy ngược vào tai giữa qua vòi nhĩ, gây nhiễm trùng tai giữa.

3. Triệu Chứng Khi Trẻ Bị Viêm Tai Giữa

Trẻ bị viêm tai giữa thường có những triệu chứng sau:

• Đau tai, đặc biệt là khi trẻ nằm.
• Quấy khóc, khó chịu, không chịu ăn hoặc ngủ không yên.

Trẻ quấy khóc vì đau

• Sốt cao, kèm theo dấu hiệu viêm nhiễm khác như chảy nước mũi, ho.
• Trẻ có thể kéo hoặc giật tai vì cảm thấy khó chịu.
• Dịch mủ chảy ra từ tai (khi màng nhĩ bị thủng).

Nếu trẻ có những triệu chứng trên, phụ huynh cần đưa trẻ đến cơ sở y tế để được chẩn đoán và điều trị kịp thời.

4. Cách Điều Trị Khi Trẻ Bị Viêm Tai Giữa

Việc điều trị viêm tai giữa ở trẻ phụ thuộc vào mức độ nghiêm trọng và tình trạng sức khỏe của trẻ. Dưới đây là một số phương pháp điều trị phổ biến:

• Sử dụng thuốc kháng sinh: Trong hầu hết các trường hợp, khi trẻ bị viêm tai giữa do vi khuẩn, bác sĩ sẽ kê đơn thuốc kháng sinh để tiêu diệt vi khuẩn gây bệnh. Phụ huynh cần tuân thủ đúng liều lượng và thời gian dùng thuốc để tránh tình trạng kháng thuốc hoặc tái phát bệnh.
• Giảm đau và hạ sốt: Nếu trẻ bị sốt cao và đau tai, bác sĩ có thể kê thêm thuốc giảm đau, hạ sốt như paracetamol hoặc ibuprofen để làm giảm các triệu chứng khó chịu cho trẻ.
• Vệ sinh tai và mũi: Việc vệ sinh tai mũi họng đúng cách cũng đóng vai trò quan trọng trong quá trình điều trị. Phụ huynh nên thường xuyên rửa mũi cho trẻ bằng nước muối sinh lý để loại bỏ dịch nhầy, giúp giảm tắc nghẽn và ngăn ngừa sự lây lan của vi khuẩn.
• Phẫu thuật: Trong một số trường hợp nặng, khi màng nhĩ bị thủng hoặc trẻ bị viêm tai giữa tái phát nhiều lần, bác sĩ có thể cân nhắc phẫu thuật đặt ống thông tai để thoát dịch và giảm nguy cơ biến chứng.

Thăm khám bác sĩ để đưa ra chuẩn đoán

5. Phòng Ngừa Viêm Tai Giữa Ở Trẻ

Để phòng ngừa viêm tai giữa, phụ huynh có thể áp dụng những biện pháp sau:

• Tiêm vắc-xin: Đảm bảo trẻ được tiêm phòng đầy đủ, đặc biệt là các vắc-xin phòng ngừa các bệnh viêm phổi, viêm màng não hay cúm.
• Vệ sinh tai mũi họng: Giữ cho tai và mũi của trẻ luôn sạch sẽ, đặc biệt trong mùa lạnh hoặc khi trẻ bị cảm.
• Tránh khói thuốc lá: Hạn chế để trẻ tiếp xúc với môi trường có khói thuốc lá vì đây là yếu tố nguy cơ làm tăng tỷ lệ mắc viêm tai giữa.

6. Kết Luận

Trẻ bị viêm tai giữa là tình trạng thường gặp, đặc biệt là ở trẻ nhỏ có hệ miễn dịch chưa hoàn thiện. Việc hiểu rõ nguyên nhân, triệu chứng và cách điều trị sẽ giúp cha mẹ chăm sóc và phòng ngừa bệnh tốt hơn cho trẻ. Hãy luôn đảm bảo rằng trẻ được khám và điều trị kịp thời bởi các bác sĩ chuyên khoa khi có dấu hiệu nghi ngờ viêm tai giữa để tránh các biến chứng nguy hiểm.